Jaka jest różnica między rękojmią, a gwarancją? Czym różnią się od siebie te dwa uprawnienia kupującego (uprawnionego z gwarancji)? Jakie rodzą obowiązki dla sprzedawcy i gwaranta? Czy można je sprowadzić do jakiegoś zamkniętego katalogu? Otóż różnic między nimi jest wiele, ponieważ są to dwa różne typy “odpowiedzialności”. W dzisiejszym jednak wpisie zebrałam 3 najistotniejsze różnice, dzięki którym znacznie łatwiej jest rozgraniczyć te dwa prawa. Wybrałam właśnie te – ponieważ zapytania kupujących, zamawiających, sprzedawców i wykonujących dzieła właśnie najczęściej do nich się sprowadzają.
1. Rękojmia, a gwarancja – podstawowa różnica?
Rękojmia to odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego. Odpowiedzialność za wady fizyczne i prawne. Wynika ona z kodeksu cywilnego. Sprzedawca może jednak tę odpowiedzialność zmodyfikować, tzn.: rozszerzyć, ograniczyć, wyłączyć. Przy modyfikacji pamiętać jednak należy, że względem konsumentów oraz przedsiębiorców na prawach konsumenta nie można kształtować ich praw i obowiązków w dokumentach typu regulaminy, ogólne warunki umów, sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Przy indywidualnym uzgodnieniu takiego ograniczenia nie ma. Jednak wyłączyć lub ograniczyć kodeksowe prawa rękojmi względem konsumentów można tylko wtedy, gdy przepis szczególny na to pozwala. Rękojmia więc to zasady odpowiedzialności tylko sprzedawcy. Nie ma znaczenia czy sprzedawca w jakimś zakresie przyczynił się do istnienia wady. Odpowiedzialność sprzedawcy powstaje przez sam fakt sprzedaży. nie on udzielać kupkującemu żadnego dodatkowego oświadczenia. Sprzedawca odpowiada on na zasadzie ryzyka. Podstawą zaś tej odpowiedzialności jest ujawnienie się (w odpowiednim czasie) wady rzeczy, która u tego sprzedawcy została kupiona.
Gwarancja natomiast sprowadza się do tego co zostało wskazane w gwarancji. Czyli są to obowiązki gwaranta z jednej strony i uprawnienia uprawnionego z gwarancji z drugiej. Uprawnionym z gwarancji najczęściej jest kupujący, ale oczywiście nie musi tak być. Jeśli np. doszło do przekazania rzeczy (cesja praw własności) na inny podmiot, to ten będzie uprawnionym z gwarancji – jako właściciel rzeczy. Te obowiązki i prawa wynikają z oświadczenia gwaranta, czyli najczęściej z karty gwarancyjnej. Odpowiedzialność natomiast gwaranta sprowadza się do odpowiedzialności za to, że rzecz nie ma właściwości. Jakich właściwości? Tych, które zostały zagwarantowane. Generalnie odpowiedzialność ta – w przeciwieństwie do rękojmi – nie wynika z kodeksu cywilnego, jeśli gwarant nie udzielił gwarancji. Zatem, by mówić o uprawnieniach z gwarancji dla kupującego musi ona istnieć. Dopiero wtedy można zgłaszać prawa z gwarancji.
Dowiedz się również jakie błędy sprzedawcy popełniają najczęściej licząc terminy przy rękojmi.
Rękojmia, a gwarancja – czyli czego kupujący może się domagać?
Prawa z gwarancji sprowadzają się do tego, co wskazano w gwarancji. W kodeksie cywilnym są jedynie przykłady tego, co może być zamieszczone w gwarancji, tj. prawo do:
wymiany rzeczy,
Czasem gwarancja jest napisana bardzo ogólnikowo, np. poprzez sformułowanie, że:
„gwarant udziela gwarancji jakości”.
W takim wypadku, tzn. jeśli gwarant nie określił jakie uprawniony z gwarancji ma prawa, to w razie wątpliwości oznacza, że gwarant jest obowiązany do:
A jak jest przy rękojmi? Otóż to, czego może domagać się kupujący, innymi słowy to jakie może mieć żądania, wynika z Kodeksu cywilnego, o ile sprzedawca inaczej nie uregulował tej kwestii. Z rękojmi kupujący może domagać się:
Ponadto kupujący może złożyć oświadczenie o:
Jednak takie zasady obowiązują, o ile sprzedawca ich odmiennie nie uregulował np. w regulaminie, ogólnych warunkach umów, czy w indywidualnej umowie. Przypomnę, że możliwa jest tzw. “modyfikacja odpowiedzialności” z rękojmi, tzn. sprzedawca może inaczej uregulować np. żądania kupującego, niż wynika to z kodeksu cywilnego. Jednak sprzedawca w tym działaniu nie jest nieograniczony.
Sprawdź także o czym sprzedawca powinien pamiętać dokonując modyfikacji rękojmi.
Obejrzyj nagranie mini-szkolenia z cyklu O umowach w dwóch słowach:
Rękojmia, a gwarancja – 3 podstawowe różnice między nimi.
Z nagrania dowiesz się:
- Rękojmia, a gwarancja – jaka jest fundamentalna różnica między nimi?
- Rękojmia, a gwarancja – jakie żądania można zgłaszać przy każdej z nich?
- Ile czasu jest na „naprawę” przy rękojmi, a ile przy gwarancji?
Rękojmia, a gwarancja – ile czasu może trwać naprawa?
Gwarant jest obowiązany wykonać swoje obowiązki w terminie określonym w treści oświadczenia gwarancyjnego. A gdy go nie określono? To w takim wypadku powinien wykonać swe obowiązki niezwłocznie, ale nie później niż w terminie czternastu (14) dni. Nadto gwarant obowiązany jest do dostarczenia rzeczy do miejsca wskazanego w gwarancji lub do miejsca, w którym rzecz została wydana przy udzieleniu gwarancji, chyba że z okoliczności wynika, iż wada powinna być usunięta w miejscu, w którym rzecz znajdowała się w chwili ujawnienia wady.
Zawsze jednak ocena terminowości realizacji zobowiązania gwaranta powinna być dokonywana przy uwzględnianiu:
Wprowadzony maksymalny czas realizacji świadczenia gwarancyjnego, wynoszący 14 dni od dostarczenia rzeczy przez uprawnionego z gwarancji, powinien dyscyplinować gwaranta. Przekroczenie terminu może stanowić podstawę dla wystąpienia z roszczeniami odszkodowawczymi.
A jak jest w przypadku rękojmi? Otóż z przepisów nie wynika żaden konkretny, wiążący sprzedawcę, w którym powinien on usunąć wadę lub wymienić rzecz na wolną od wad. Jednak nie oznacza to, że sprzedawca może tego dokonywać w “nieskończoność”. Obowiązkiem jest dokonanie tego:
Czas więc potrzebny do skutecznego usunięcia wady lub dokonania wymiany wymaga uwzględnienia:
- rodzaju wady,
- pochodzenia i przeznaczenia rzeczy,
- indywidualnych okoliczności każdego przypadku.
Oczywiście sprzedawca powinien dążyć do dokonania tych czynności bez zbędnej zwłoki, jednak nie jest zobligowany do dotrzymania jakiegoś konkretnego terminu.
przeczytaj także o 3 dobrych praktykach, gdy reklamację składa przedsiębiorca na prawach konsumenta.
Podsumowanie
- Rękojmia to odpowiedzialność sprzedawcy, jeśli ujawnią się wady rzeczy sprzedanej. Odpowiedzialność ta powstaje przez sam zakupu danej rzeczy. Gwarancja natomiast istnienie tylko wtedy, gdy gwarant (najczęściej producent) zagwarantował w gwarancji oświadczeniu gwarancyjnym jakość rzeczy. Przy rękojmi wystarczy, ze doszło do sprzedaży. Przy gwarancji – musi istnieć oświadczenie co do jakości dane przez gwaranta.
- Uprawniony z gwarancji może domagać się tego, co zostało wskazane w gwarancji. Jedynie w razie wątpliwości stosuje się pomocniczo zasady wynikające z kodeksu cywilnego. Wtedy gwarant zobowiązany jest do naprawy rzeczy albo do jej wymiany. W przypadku rękojmi kupujący może domagać się wymiany rzeczy albo usunięcia wady. Ma on także – pod pewnymi warunkami – możliwość odstąpienia od umowy albo obniżenia ceny.
- Naprawa gwarancyjna powinna trwać tyle 0 ile wynika z gwarancji. Jeśli jednak w niej nic nie określono gwarant powinien naprawić rzecz niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni. W rękojmi natomiast nie ma żadnego przepisu wskazującego jednoznacznie termin na wykonanie naprawy/wymiany rzeczy. Z całą jednak pewnością sprzedawca winien tego dokonać bez zbędnej zwłoki.
Artykuł nie stanowi porady prawnej. Jeśli chciałbyś się skontaktować, umówić na spotkanie lub zapytać o szczegóły współpracy zapraszam Cię do kontaktu. Możemy umówić się w mojej kancelarii w Gdańsku lub porozmawiać online. Zachęcam Cię także do skorzystania z mojej oferty konsultacji prawnych. Tutaj znajdziesz szczegóły i możliwość wybrania dogodnego dla Ciebie dnia i godziny.
Pozdrawiam Cię serdecznie,
Julia Szczęsna-Ziętkowska
Radca Prawny, LL.M.
Jeśli chcesz dowiedzieć się o następnym wpisie proszę zostaw swoje imię i mail poniżej.
